Trong thời gian gần đây, chúng ta thấy nhiều nhà hoạt động uy tín bị khóa trang Facebook (FB), có khi ngắn hạn, có khi bị đóng vĩnh viễn. Lý do chỉ vì bỗng nhiên có nhiều người báo cáo rằng các anh chị em đó “vi phạm” các điều cấm của công ty FB. Làn sóng báo cáo xằng bậy xuất hiện cùng lúc với sự kiện hàng chục ngàn công an mạng trước đây vừa được tăng viện thêm 10 ngàn bộ đội mạng.
Hiển nhiên trong những ngày tới, khi thêm tin tức dồn dập về các vụ “đốt củi nội bộ”, các hành vi xâm lược của TQ và thái độ đầu hàng của lãnh đạo VN, các vụ dân chúng cùng đứng lên chống trấn lột, ... sẽ khiến thêm nhiều các trang FB thông tin lề dân bị đóng cửa oan ức.
Vậy, chúng ta cần làm gì để giảm thiểu hay chận đứng nỗ lực xuyên tạc, báo cáo gian dối của mấy chục ngàn báo cáo viên nhà nước? Cụ thể hơn, cần làm gì để công ty FB phân biệt được những bài vở, hình ảnh vạch trần sự thật và những sản phẩm thực sự vi phạm các qui định rất đúng đắn của họ?
Sau đây là bảng tóm tắt những loại nội dung sẽ bị công ty FB xóa hay dẫn đến biện pháp đóng trang, và một số thí dụ về những chiêu trò xuyên tạc mà các báo cáo viên nhà nước hay dùng:
1. Hăm dọa trực tiếp: Dù là hăm dọa tính mạng, gây thương tích, hay làm thiệt hại tài sản. Những đoạn clip không có ghi chú và chỉ chứa đựng những lời hăm dọa của dân chúng đối với các toán cưỡng chế nhà đất, các CSGT chặn dân lại trấn lột, ... dễ bị xuyên tạc và bị báo cáo rằng người đăng bài chính là người đang hăm dọa trong clip.
2. Khuyến khích tự tử hay tự hại, hoặc ngay cả khuyến khích nhịn ăn trầm trọng để giảm cân. Những hình ảnh không có ghi chú rõ về cảnh bà con tự thiêu, cảnh thiếu niên gầy đói ở các miền sâu miền xa, ... đều có thể bị xuyên tạc là đang vi phạm điều này.
3. Quảng bá các nhóm nguy hiểm: có hành vi khủng bố hay hành vi tội ác có tổ chức: Tin tức về các tổ chức đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền, đa đảng, và các mục tiêu chính trị tốt đẹp khác đều dễ bị xuyên tạc và báo cáo là các tổ chức nguy hiểm. Các bản tin loại này cần có vài dòng giới thiệu tổ chức đó có nguồn gốc và sinh hoạt ở đâu, từng bị nhà nước CSVN vu cáo thế nào.
4. Bắt nạt và sách nhiễu: Hình ảnh bằng chứng về cảnh sống cực kỳ xa hoa của con cái cán bộ, hay hình ảnh các biệt thự, các đường dây giấu diếm tài sản tham nhũng của họ, ... đều dễ bị báo cáo là hành vi bắt nạt, sách nhiễu dân thường. Bài viết loại này cần ghi rõ tên tuổi, chức tước, và các nghi vấn về núi tài sản của họ đang giao cho người thân đứng tên.
5. Tấn công các nhân vật công chúng (giới lãnh đạo, cán bộ): Việc đăng tải số điện thoại của các cán bộ ác ôn để người dân gọi vào hạch hỏi về những hành vi trong lãnh vực trách nhiệm của họ, ... cần được ghi rõ chủ đích. Nếu không sẽ tạo cơ hội cho các báo cáo viên.
6. Vinh danh những hành vi tội ác Loại hình ảnh tạo dáng của những nhóm côn đồ xâm mình, cầm vũ khí nếu không đi kèm chú thích hoặc viết quá sơ sài sẽ trở thành cơ hội cho các xuyên tạc viên rằng ta đang vinh danh các nhóm tội phạm.
7. Khuyến khích bạo hành hay lạm dụng tình dục: Cũng vậy, những hình ảnh được đăng lên để báo động về nạn lạm dụng tình dục nhưng nếu thiếu chú thích sẽ tạo cơ hội cho các báo cáo viên bẻ ngược chủ đích và báo cáo vi phạm.
8. Quảng bá hàng hóa cấm: Mỗi nước cấm một số hàng hóa khác nhau. Thí dụ hình ảnh giết chó, ăn thịt chó có thể là bình thường tại Việt Nam nhưng bị cấm và ghê tởm ở hầu hết các nước khác. Các báo cáo viên có thể lợi dụng sự khác biệt này để thúc giục công ty FB đóng cửa một số nhà hoạt động mà nhà nước không ưa vì những lý do khác.
9. Đăng tải hình ảnh trần truồng: Hình ảnh trẻ em trần truồng trong cảnh lạnh lẽo, hình ảnh các cô gái Việt phải đứng trần truồng cho đàn ông ngoại quốc chọn vợ, ... đều rất cần có ghi chú để tránh bị xuyên tạc mục đích.
10. Khuyến khích thù hận, kỳ thị chủng tộc, tôn giáo, phái tính,... Các bài vở chống TQ xâm lược, chống hàng hóa TQ độc hại, chống các sư sải gốc công an phá hoại đạo pháp, ... cần được ghi rõ lý do phản đối cụ thể.
11. Đề cao bạo động và hình ảnh máu me: Các phim, hình về cảnh chồng đánh vợ, cha mẹ đánh con, công nhân bị tai nạn lao động, người dân bị tai nạn giao thông, ... nếu không có ghi chú sẽ có thể bị xuyên tạc là vi phạm điều lệ này. Thường thì CA không quan tâm về tệ nạn bạo động xã hội nhưng lại dùng nó để đóng cửa một số nhà hoạt động.
TẤT CẢ những chiêu trò tưởng như rất rắc rối nêu trên đều có thể bị hóa giải chỉ bằng vài dòng giải thích ... bằng tiếng Việt. Công ty FB có khả năng đọc tiếng Việt. Nếu bạn, đặc biệt các nhà hoạt động đang trong tầm nhắm của hàng ngũ báo cáo viên, cảm thấy bài vở, hình ảnh của mình có thể bị xuyên tạc theo những qui định nêu trên chỉ cần ghi một đoạn có tựa đề NOTICE TO FACEBOOK REVIEWER (Chú thích cho duyệt xét viên FB) và vài dòng giải thích là xong.
Thí dụ, khi đăng hình một em nhỏ tại cao nguyên không mặc quần dưới trời lạnh lẽo, chỉ cần ghi thêm ở đầu hay cuối bài:
NOTICE TO FACEBOOK REVIEWER
Hình này chỉ nhằm cung cấp bằng chứng về tình trạng trẻ em nghèo đói tại miền núi VN.
(Ngoài các điều trên còn có chiêu trò dùng người giả để tước quyền làm chủ trang của người thật, giả dạng tác giả để phản đối về bản quyền, v.v... Chúng ta sẽ đối phó với các trò này trong một bài khác.)
Vũ Thạch
