Mỗi khi muốn viết về chuyện Nam—Trung—Bắc ở xứ mình thì y như rằng một người viết tử tế nào cũng thấy run tay, bởi vấn đề vùng miền luôn được xem là chuyện tế nhị nói ra sẽ dễ dẫn đến mích lòng.
Nhưng cũng bởi vì nó là chuyện tế nhị không ai muốn đụng đến nên nếu soi xét kỹ cái xã hội Việt bây giờ thì thấy đầy dẫy những bất công có dính líu đến chuyện vùng miền mà chẳng thấy ai nêu lên, chẳng thấy ai đá động tới.
Mỗi khi có một người Nam vô cớ nhảy xổ vào nhà ai đó chửi bới bậy bạ những câu miệt thị người Bắc, hay một nhân vật đình đám nào đó ở ngoài Bắc phát biểu những câu có tính cách miệt thị người Nam thì chúng ta thấy người ở hai miền sẽ nổi sung lên mà lao vào nhau ăn thua đủ.
Nhưng có những chính sách bất công có liên quan đến chuyện vùng miền mà đảng chỉ thị ra thì lại chẳng mấy ai lên tiếng, trong khi chính những chính sách bất công ấy mới là cái kho củi để ngọn lửa kỳ thị vùng miền tiếp tục cháy âm ỉ để chờ có dịp là bùng lên.
Bởi nếu bảo đất nước đã thống nhất thì mọi công dân Việt Nam sống trên lãnh thổ Việt đều phải có những nghĩa vụ như nhau và đều phải được hưởng những quyền lợi giống nhau. Nhưng trên thực tế thì chúng ta thấy người miền Bắc như đang cai trị người miền Nam, hay người thành phố như là công dân hạng nhất còn dân chúng ở vùng sâu vùng xa là những công dân hạng hai, hạng ba.
Khi người đứng đầu đảng CS lại công khai tuyên bố rằng chức tổng bí thư đảng phải là người miền Bắc biết lý luận thì lời phát biểu của ông ấy không phải kỳ thị vùng miền thì là gì?
Khi học viện An Ninh Nhân Dân chỉ tuyển thí sinh từ Quảng Bình đổ ra chứ không tuyển thí sinh trong Nam thì quy định đó không phải là kỳ thị vùng miền thì là gì?
Khi gần như hầu hết các viên công an, hải quan sân bay, hay nhân viên làm trong ngành an ninh đều là người miền Bắc mà chẳng có mấy người Nam thì hiện tượng đó không phải là kỳ thị vùng miền nơi công sở thì là gì?
Khi hầu hết các nhân viên, cán bộ trong các cơ quan trực thuộc trung ương từ Nam ra Bắc đều là người miền Bắc thì hiện tượng đó không phải là kỳ thị vùng miền thì là gì?
Khi hầu hết các vị lãnh đạo của dầu khí đều là người miền Bắc, ngay như dầu khí Vũng Tàu thì cũng toàn người Bắc thì hiện tượng đó không phải kỳ thị vùng miền thì là gì?
Khi Sài Gòn thu ngân sách gấp đôi Hà Nội nhưng chỉ giữ lại được có 18% trong khi Hà Nội được giữ 32% thì chuyện đó không phải là kỳ thị vùng miền thì là gì?
Rồi như cái vụ khát vốn để làm tuyến xe điện ở Sài Gòn do trung ương không cấp ngân sách thì vụ việc đó không phải là kỳ thị vùng miền thì là gì?
Những bất công trong xã hội Việt do các chính sách kỳ thị vùng miền do đảng CS mà các đảng viên vốn phần lớn cũng là người miền Bắc đưa ra rành rành ra đó ai cũng thấy nhưng chẳng có một ai lên tiếng đòi hỏi sự công bằng, chẳng có một đạo luật chống kỳ thị vùng miền nào được đưa ra nhằm bảo đảm những người không phải là người miền Bắc cũng đều có cùng cơ hội tiến thân trong bộ máy công quyền giống như người miền Bắc.
Để kết quả là chỉ cần một lần đi ra sân bay, đến cơ quan an ninh, gặp hải quan, vào các đại sứ quán Việt ở nước ngoài, hay vào các cơ quan của bộ khắp trên lãnh thổ xứ Việt thì người ta đều có thể nhìn thấy một tình trạng người Bắc đang ngồi trên đầu những người ở các vùng miền khác mà cai trị.
Chúng ta dễ dàng nổi giận với một cá nhân nào đó dám thốt lên những lời kỳ thị vùng miền và sẵn sàng ăn thua đủ với cá nhân đó, nhưng còn cái chính sách kỳ thị vô cùng tinh vi kia của đảng CS thì mọi người lại rất là cam chịu và coi như phải.
Một vài lời nói có tính phân biệt có thể gây nên một vụ tranh cãi, nhưng một chính sánh mang tính phân biệt sẽ dìm đầu cái thiểu số bị trị thế hệ này sang thế hệ khác không ngóc lên được. Mà thực ra chính những người Bắc chân chính cũng nên lên tiếng phản đối điều bất công này bởi những chính sách phân biệt ấy cũng chỉ làm lợi cho một thiểu số người Bắc nhưng lại khiến tất cả người Bắc mang tai mang tiếng.
Có bất công thì có mâu thuẫn, nguồn gốc của mọi sự thù ghét nhau giữa dân chúng hai miền là từ những bất công này mà ra và có lẽ đó cũng là ý đồ của đảng khi chia để trị. Cứ để đám dân đen lao vào nhau đặng 4 triệu thằng đảng viên tha hồ ngồi trên dùng người ở vùng này để kiểm soát người ở vùng kia.
Rồi trong lúc dân hai miền cấu xé nhau thì đảng lại làm ngư ông đắc lợi như đảng đã từng làm trong cuộc nội chiến Bắc—Nam vừa qua thôi.
Nên nhớ rằng, dù cho bạn có là người được sinh ra ở địa đầu Móng Cái nhưng nếu bạn vào Sài Gòn và sinh con ở Sài Gòn thì chỉ cần một thế hệ là con của bạn cũng sẽ nói tiếng Nam và thành người Nam thôi. Im lặng trước những chính sách phân biệt bất công ấy chính là bạn đang để lại một di sản tồi cho chính con cái bạn rồi đó.
Tôi viết những điều này với một cái tâm trong sáng tuyệt nhiên chẳng có ý khơi dậy sự thù ghét nhau giữa người hai miền. Nếu nói lên cái thực tế xấu xí này có làm cho bạn khó chịu thì sorry, là do cái thực tế nó vậy, tôi chỉ thấy sao viết vậy mà thôi.
Trần Thức