✔️ “Thật lòng, anh nể mày, Phan Văn Anh Vũ!”
Tòa đang xử, không có lý do gì báo chí hay mạng xã hội lại đưa ra kết luận trước tòa, nhất là về tội danh hay mức án của bị cáo, nếu không phải là dẫn lại từ chính phiên tòa. Có điều, việc Phan Văn Anh Vũ nộp đủ 203 tỷ để phù hợp với tuyên bố 4 ngày trước là “anh Trần Phương Bình gặp nạn, Vũ không thể khoanh tay đứng nhìn”, xét trên cách “chơi” của giang hồ là khá mã thượng. Tuy nhiên, khi tôi ngỏ ý nhìn nhận Vũ “chịu chơi” trong điều đó, nhiều bạn đọc đã vội vàng đưa ra các kết luận nghiêm túc (có giống, có ngược) để định tội danh và mức án thì tôi cho rằng các bạn đã vội vã. Điều cần thấy trong câu chuyện này là Vũ đã có được luật sư khá cao thủ chứ không làm gì có chuyện Vũ oan hay không oan.
Như cáo trạng đã nêu, Vũ đã lấy 600 tỷ đồng từ Ngân hàng Đông Á (DAB) mua cổ phần của DAB. Vì hành vi này, Vũ bị cáo buộc phạm tội chiếm đoạt tài sản. 400 tỷ cổ phần DAB còn nguyên, đã bị phong tỏa, vậy số tiền Vũ bị cáo buộc đã chiếm đoạt còn lại là 200 tỷ (làm tròn). Nộp lại ngay, đủ số tiền đó, xem như Vũ đã khắc phục hậu quả một phần thiệt hại. Tính chất nghiêm trọng trong hậu quả thiệt hại có cơ hội được nhìn nhận đã giảm xuống thì phần tội cũng có hơi được xem xét nhẹ đi một phần. Điều này không đồng nghĩa với việc Vũ bị oan, không phạm tội chiếm đoạt tài sản như cáo buộc. Bởi lẽ, hành vi phạm tội đã hoàn tất. Nó cũng gián tiếp giúp giảm nhẹ một phần hậu quả phải khắc phục trong tội danh của bị cáo Trần Phương Bình – người đưa tiền cho Vũ.
Việc cho rằng số 203 tỷ đồng này là “mượn của riêng ông Trần Phương Bình, nay trả lại cho ông Trần Phương Bình” là chuyện Vũ nói, Vũ khai, xem xét và chấp nhận hay không là chuyện của Tòa. Căn cứ vào lời Vũ tự biện để cho rằng trên biên lai nộp tiền, dòng “khắc phục hậu quả” là sai, Vũ chỉ mượn - trả, không phạm tội chiếm đoạt chỉ là cái nhìn không hiểu luật của những người cầm đèn chạy trước ô tô, định làm thay phần việc của quan tòa. Phan Văn Anh Vũ không oan.
Nếu theo dõi kỹ, người ta sẽ nhận ra tất cả những gì Vũ khai, người thân của Vũ làm đều do luật sư của Vũ hướng dẫn. Kịch bản khá cao tay. Nếu không nộp đủ số tiền đã bị cáo buộc là chiếm đoạt, Vũ không có cơ hội được xem xét là đã khắc phục “hậu quả rất nghiêm trọng” mà bị cáo đã gây ra. Nếu nộp tiền khắc phục hậu quả ngay khi vừa bị khởi tố tội danh, Vũ sẽ không có cơ hội tự biện hộ rằng đó là tiền mượn cá nhân, trả lại cho cá nhân. Trả ngay sau khi tuyên bố thấy bạn gặp nạn, Vũ không thể khoanh thay đứng nhìn, Vũ vừa bảo đảm được tính chất tự giác khắc phục hậu quả, vừa tạo nên được một hình ảnh “chơi đẹp”, có nghĩa khí với bạn bè, phần nào giải bớt sức căng trong sự căm phẫn của dư luận. Báo chí, mạng xã hội chắc chắn sẽ khai thác, tạo ra ít nhiều dư luận có lợi cho Vũ, có lợi cho lời bào chữa mà luật sư sẽ cãi giúp Vũ tại Tòa. Đằng nào tiền cũng phải nộp, nhưng luật sư đã tư vấn cho bị cáo lựa chọn thời điểm khắc phục đem lại hiệu quả cao nhất về nhiều mặt trong mục đích giảm nhẹ mức nghiêm trọng trong tội danh “chiếm đoạt tài sản” của Vũ.
Trước khi ra Tòa lần này, Vũ đã nhận mức án 9 năm tù trong phiên xử trước vì tội danh “cố ý làm lộ bí mật nhà nước. Sau vụ DAB, Vũ còn phải ra tòa để chịu xét xử về các vụ lợi dụng mác Công ty bình phong mua bán nhiều công sản, thu lợi bất chính, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản nhà nước. Ở các vụ việc đó, Vũ là người mua, đóng vai trò chủ thể trong quan hệ giao dịch dân sự. Phần tội hình sự, những cán bộ nhà nước tiếp tay, tạo điều kiện cho Vũ phạm tội sẽ phải “chia” phần lớn trách nhiệm. Chắc chắn, Vũ sẽ không phải nhận mức án nặng nhất trong tội danh này.
Trong chuỗi ra tòa với tư cách bị cáo của 3 vụ án, tội danh chiếm đoạt tài sản trong vụ DAB sẽ dẫn Phan Văn Anh Vũ đến cả khung hình phạt lẫn bản án nặng hơn cả. Chọn vụ nặng nhất để bày cách cho Vũ ra chiêu tránh đòn, tìm cơ hội giảm nhẹ trong bản án nặng nhất — cả tại Tòa lẫn trong tình cảm và dư luận xã hội — đó chính là sự bày binh bố trận cao tay bởi luật sư của Vũ.
Lẽ tất nhiên, tất cả sự cao tay đó dù có giúp Phan Văn Anh Vũ được phần nào thì cũng không thay đổi được bản chất phạm tội của Vũ vốn đã dày đặc và rất nghiêm trọng. Khen Vũ “chịu chơi” chỉ là góc nhìn nghĩa khí giang hồ, không thể đồng nghĩa với việc cho rằng Vũ không phạm tội.
Khen một con vẹt thông minh không có nghĩa là coi nó giỏi hơn con người hay bảo rằng nó không phải là con vẹt. Công việc của Tòa tất nhiên cũng chẳng vì vài tiếng trầm trồ trong dư luận xã hội mà có thể có kết quả khác đi.
Phủ nhận điều đó, có lẽ bạn có quá ít đầu óc suy tưởng và hài hước. Đó là cách nhìn vấn đề, con người một cách hẹp hòi và cứng nhắc. Giang hồ mà toàn vậy thì đâu có vui?
Nguyễn Hồng Lam
Tin liên quan:
✔️ “Thật lòng, anh nể mày, Phan Văn Anh Vũ!”
