Năm 2018 sắp sửa khép lại nhưng hàng loạt các vụ bê bối tồi tệ nhất từ trước đến nay trong ngành giáo dục chắc chắn đã để lại những vết nhơ khó có thể gột rửa. Với sự thờ ơ của đại đa số người dân hiện nay, không có điều gì đảm bảo rằng năm 2019, 2020 hay 2030 những điều này sẽ có chiều hướng giảm xuống mà chỉ có thể tăng lên ngày một nhiều. Khi những lứa giáo viên vô tài vô đức, kết quả của việc tuyển sinh đại học sư phạm với điểm đầu vào chỉ có 3 điểm một môn, ra trường đi dạy thì chuyện bạo hành và lạm dụng học sinh sẽ trở thành chuyện thường ngày ở huyện. Điều khiến tôi khó hiểu và thất vọng nhất là những phụ huynh trên toàn cõi Việt Nam này không hề có một động thái nào đòi hỏi người đang ngồi ghế bộ trưởng giáo dục kia giải trình hay chịu trách nhiệm gì cả? Chẳng lẽ họ nghĩ rằng chuyện này chỉ có thể xảy ra với những đứa trẻ khác chứ không bao giờ xảy ra với con họ? Hay họ sợ con họ bị đuổi học nếu họ lên tiếng hơn là việc con họ bị xâm hại bởi thầy cô chúng? Hay là họ còn chờ một phép màu ở trên trời rơi xuống hay có một đấng tối cao nào đó nghe lời cầu nguyện của họ để bảo vệ cho những đứa trẻ? Tôi thực sự không hiểu.
Tôi là một giáo viên và đồng thời cũng là một người cha. Bài viết này tôi muốn dành cho những bậc phụ huynh thực sự yêu thương và quan tâm tới con mình và muốn bảo vệ con mình cứ không phải những người làm cha làm mẹ nhưng chỉ biết coi trọng sĩ diện bản thân, bắt con tuân phục, cuồng thành tích và cuồng bằng cấp. Đã làm cha làm mẹ, hãy đặt sự an toàn và lợi ích của con bạn lên hàng đầu chứ không phải là những thứ điểm số hay danh tiếng hão. Tôi tin rằng nếu tình yêu thương của bạn dành cho con mình đủ lớn, bạn sẽ biết mình nên chọn cái gì.
Trước hết hãy dừng tất cả những hành động bạo hành về cả thể xác lẫn tinh thần nếu có mà bạn đang áp dụng với con bạn. Điều này tôi đã nói rất kỹ trong bài viết trước nên ở đây tôi chỉ nhắc lại ngắn gọn thôi. Là một người nghiên cứu tâm lý học, tôi tin một điều rằng không có một đứa trẻ nào khó dạy tới mức phải dùng đòn roi hoặc những lời nhục mạ để dạy dỗ chúng. Lạm dụng bạo lực là cách tốt nhất để tạo ra những đứa trẻ lì lợm. dối trá và khó dạy. Hơn nữa nếu một đứa trẻ bị chính những người thân đánh đập chửi bới thường xuyên ở nhà sẽ cảm thấy việc nó bị thầy cô đánh đập hoặc lạm dụng trong trường là chuyện hoàn toàn có thể chấp nhận được chứ không phải là vấn đề nghiêm trọng. Và cứ thế tất cả những điều tồi tệ xảy ra với trẻ ở trường học sẽ được trẻ âm thầm chịu đựng cho tới khi chuyện tồi tệ thực sự xảy ra.
Thứ hai, làm ơn cấm tuyệt đối những hành động ôm hôn, cắn nhéo hay nghịch chim con bạn của người lớn cho dù người lớn đó có là ai đi nữa. Đó không phải là cách để thể hiện sự thương yêu mà đó là ấu dâm. Có bao giờ bạn quan tâm đến sự khó chịu và bất lực của con mình khi bị người lớn đè ra hôn hít hay vạch quần ra nghịch chim không? Phụ huynh phương Tây chỉ cần chụp hình con họ mà không hỏi ý kiến thôi họ cũng sẽ nổi giận làm ấm ĩ đòi bạn xóa cho bằng được chứ đừng nói tới chuyện là xâm phạm thân thể con cái họ thô bạo như vậy. Tôi nhắc lại, tuyệt đối không có chuyện nhân nhượng hay nể nang gì ở đây cho dù người đó là ai. Và cũng đừng bao giờ làm những điều này với những đứa trẻ khác.
Thứ ba, hãy dạy cho con rằng không ai dược đụng vào cơ thể của con vì bất cứ lý do gì cho dù đó là thầy cô. Nói rõ cho con bạn không ai có thể nhân danh việc dạy dỗ hay tình thương mà đụng chạm hay làm tổn thương cơ thể hoặc danh dự của bé. Những kẻ dùng bạo lực đối với con không bao giờ có chuyện tử tế hay thương yêu con. Giúp con hiểu rõ điều này chẳng những giúp bé tránh bị bạo hành trong trường mà còn giúp bé sau này không dính vào những mối quan hệ tình cảm tồi tệ với những kẻ vũ phu bạo lực. Những bé gái bị cha mẹ hoặc người lớn bạo hành khi nhỏ rất dễ trở thành nạn nhân của việc bạo hành và xâm hại tình dục bởi bạn trai hoặc chồng sau này.
Thứ tư, làm ơn đừng trao quyền đánh con mình cho cho một người lạ để đổi lấy cái tiếng biết dạy con. Trong tất cả các cái ngu trên đời này, việc khuyến khích người khác trừng phạt con mình bằng roi đòn là điều ngu nhất. Khi đi họp phụ huynh đầu năm, hãy mạnh dạn đứng lên hỏi thẳng giáo viên chủ nhiệm rằng hình thức kỷ luật trên lớp đối với học sinh vi phạm là gì và nói rõ luôn là bạn không chấp nhận các hình thức kỷ luật xâm phạm thân thể hay danh dự của học sinh. Hãy cùng với những phụ huynh khác thỏa thuận những hình thức kỷ luật thích hợp khi học sinh vi phạm và đề nghị với giáo viên chủ nhiệm tuân thủ. Nếu cần hãy lập một tờ cam kết và đưa giáo viên ký tên. Khi giáo viên không tuân thủ, hãy căn cứ vào những gì đã thỏa thuận trong tờ cam kết mà xử lý. Điều này hoàn toàn cẩn thiết và không hề vi phạm pháp luật hay truyền thống đạo đức “tôn sư trọng đạo” gì ở đây cả.
Thứ năm, hãy là một người bạn để cho con bạn tin tưởng và tâm sự chứ không phải là một người cha người mẹ hà khắc để con bạn né tránh và giấu giếm. Điều bạn cần biết mỗi ngày con bạn đi học về là bé học được những gì, có vui không, có bị bạn ăn hiếp bắt nạt, có bị giáo viên phạt oan hay không chứ không phải là con được bao nhiêu điểm hay có hơn được bạn nào trong lớp hay không. Tôi thấy có nhiều người cha có thể bỏ hàng đêm để nhậu với đám chiến hữu đến khuya lơ khuya lắc mới về nhưng không thể đủ kiên nhẫn nói chuyện với con được 1 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Cũng có những bà mẹ đối với người ngoài thì tử tế ngọt ngào khuyên người này người kia toàn lời hay lẽ phải nhưng đối với con mình thì toàn chửi bới cay nghiệt. Đó là những phụ huynh đạo đức giả. Con cái mình mình còn không dành được thời gian để nghe chúng, hiểu chúng, chia sẻ với chúng thì lấy đâu ra chuyện tử tế với người ngoài.
Cuối cùng, nếu lỡ con bạn là nạn nhân thì đừng nóng vội manh động bằng bạo lực kiểu vào lớp đánh thầy cô mặc dù tôi dám cá lúc đó khó ai có thể giữ bình tĩnh được. Nếu con bạn bị đánh, hãy tìm hiểu nguyên nhân và gặp giáo viên nói chuyện nghiêm túc. Nếu con bạn và nhiều bé khác bị đánh, hãy vận động những phụ huynh khác đứng về phía bạn để nói chuyện với giáo viên kia. Nếu cần hãy làm việc trực tiếp với ban giám hiệu và yêu cầu một cuộc họp giữa ba bên: giáo viên-phụ huynh-ban giám hiệu để giải quyết vấn đề triệt để. Nếu bé bị đánh tổn thương nghiêm trọng, hãy đưa bé đi khám bệnh viện và giữ lại giấy chứng thương làm căn cứ để nói chuyện.
Trường hợp con bạn bị xâm phạm tình dục, hãy ngưng cho con bạn đến lớp. Nên nhớ, cho dù mất một năm học, điều đó cũng không quan trọng gì so với việc tiếp tục cho con học trong một lớp học của một giáo viên thú tính. Hãy nhờ luật sư tư vấn những trình tự pháp lý cần làm đề đưa kẻ cầm thú ra trừng trị đúng luật. Tuyệt đối không thỏa hiệp hay vì sợ mất danh dự mà nhận một lời xin lỗi hoặc chút ít tiền bồi thường rồi để cho qua chuyện. Những kẻ biến thái bệnh hoạn nhất định phải bị cách ly khỏi môi trường giáo dục vì nếu còn tiếp tục, những đứa trẻ khác sẽ là nạn nhân.
Không ai có thể bảo vệ con cái tốt hơn cha mẹ và đó là trách nhiệm lớn nhất của người làm cha làm mẹ. Nếu không tạo được một môi trường tốt cho con, không khiến cho con tin tưởng chia sẻ và không có những biện pháp đúng đắn để bảo vệ con mình, bạn cũng chính là đồng lõa cho việc khiến con cái mình trở thành nạn nhân của bạo hành và xâm hại ở trường học.
Huỳnh Chí Viễn
Bài về chủ đề Giáo dục:
