➥ Lớp học Trường Trung Tiểu Học Thánh Têrêxa trước năm 1975.
Hổm rày thấy trên mạng lao xao vụ phạt quỳ, tôi mới nhớ lại hồi xưa lúc học lớp 7 trường Têrêxa của các soeur dòng Phaolô trên Kontum. Cũng có chuyện để kể để viết, mời quý bạn đọc.
🍀 1. Hồi đó, mỗi tháng nhà trường đều xướng tên các trò học giỏi nhứt mỗi lớp, rồi các trò giỏi lên nhận bằng Danh dự giữa sân trường. Bằng Danh dự in đẹp hết sức, in hình hai con rồng. Nói nào ngay, hầu như tháng nào tôi cũng được nhận bằng Danh dự, riết quen mặt.
Theo thông lệ sau khi nhà trường xướng tên các trò học giỏi là tới lượt xướng tên những trò hạnh kiểm kém, kêu bằng răn đe. Tôi không còn nhớ rõ vào tháng mấy, lần đó nhà trường xướng tên những trò hạnh kiểm kém, và... tôi bị nêu tên.
Học trò toàn trường lấy làm sửng sốt, vừa thấy mặt tôi lên nhận bằng Danh dự xong, bây giờ cái thằng có học lực giỏi lại trở thành “tội đồ”. Kêu bằng “hiện tượng”, vì xưa nay ở trường không có trò giỏi nào mà... bị phạt hết. Nhà trường phạt tôi (cùng loe ngoe vài trò nữa) quỳ ngay cột cờ giữa sân!
Trường Têrêxa có các dãy lớp bao quanh, thành thử học trò các lớp khi nhìn ra sân đều thấy tôi quỳ suốt buổi. Tôi có muốn ngồi thụp xuống cho đỡ mỏi, cũng không được, bị “giám sát” bởi toàn trường.
Hồi đó không hiểu mắc giống gì mà tôi không ưng vô lớp bằng cửa chính, toàn nhảy phóc qua cửa sổ. Soeur giám thị bắt được. Đã vậy còn bắt sâu róm để lên mặt bàn, làm cho một soeur khi vô lớp vừa nhìn thấy, bủn rủn tay chân.
➥ Các soeur Phaolô Cộng đoàn Têrêxa chụp hình với cố Gm. Phạm Văn Lộc.
🍀 2. Sau năm 75, tôi không còn ở Kontum nữa mà xuống Sài Gòn luôn. Tiếp tục đi học. Thực tình mà nói, học lực của tôi cũng không nhứt thì nhì lớp, mà thường nhứt lớp nhiều hơn. Hạnh kiểm cũng... y như cũ, là nghịch, thuộc loại kém.
Nhưng cuối năm: “Học tập: Giỏi. Đạo đức: Tốt”. Cái này xạo ke rồi, giỏi - miễn bàn, chớ thằng tôi ... “đạo đức tốt” gì nổi. Té ra nền giáo dục “cách mạng” qui định: đã học giỏi thì phải đạo đức tốt.
Học giỏi, không lẽ hạ điểm môn học xuống để “đồng bộ” với đạo đức kém, đâu được! Tỉ dụ làm toán 10 điểm, đâu sửa bài làm của tôi thành “sai” được để hạ xuống 5 điểm? Thành thử đã giỏi rồi thì “đạo đức” phải sáng ngời luôn cho đủ bộ mới ghê.
Ngay từ những năm sau 1975, hồi đó, tôi đã sớm nhận ra sự giả dối trong quan niệm giáo dục “cách mạng”. Từ kinh nghiệm bản thân: tôi quen thói nghịch ngợm “nhứt quỷ, nhì ma, thứ ba học trò”, vậy mà cứ được phê “đạo đức tốt”.
Phải nói mấy soeur dạy học hồi trước 75 rạch ròi, học lực tách bạch với hạnh kiểm, hai cái phối hợp được thì tốt; còn nếu trò dù có giỏi nhưng quậy thì vẫn phạt, không chiếu cố gì ráo.
Tôi yêu quý sự rạch ròi, công tâm của giáo dục ngày xưa. Yêu lắm, quý lắm.
(Mặc dù lúc đó, lúc quỳ giữa sân trường, tôi ngượng đỏ mặt, lầm bầm “rủa” soeur giám thị hết biết luôn, dĩ nhiên là... chỉ dám rủa thầm trong bụng).
Nguyễn Chương
Bài về chủ đề Khác lạ-Kỳ thú:
